Động cơ AC không hoạt động? Đừng vội thay thế! Trước tiên, hãy sử dụng máy kiểm tra mạch để khắc phục sự cố. Động cơ AC thường hoạt động đơn giản, nhưng khi gặp trục trặc, vấn đề có thể nằm ở nguồn điện hoặc hệ thống dây điện. Hãy cô lập từng vấn đề để tìm ra nguyên nhân.
Phụ lục bài viết
Sử dụng thiết bị nào để kiểm tra lỗi động cơ AC?
Để kiểm tra lỗi của động cơ AC sẽ có rất nhiều rất nhiều thiết bị mà bạn có thể sử dụng. Một số thiết bị cơ bản nhất mà Kỹ Thuật Đo có thể kể đến như
- Đồng hồ vạn năng: đây là một dụng cụ kiểm tra điện đa năng, nó cho phép bạn kiểm tra nhiều thông số từ điện áp, dòng điện, điện trở, kiểm tra đi-ốt, tụ điện…
- Bộ cấp nguồn xoay chiều AC: cho phép bạn điều chỉnh nhanh chóng thông số điện áp đầu vào, độ lớn dòng điện, tần số dòng điện… tạo điện kiện thuận lợi cho quá trình thử nghiệm lỗi động cơ
- Máy kiểm tra an toàn điện: đây là thiết bị thường thấy trong quá trình kiểm tra chất lượng
![]() |
![]() |
![]() |
Đồng hồ vạn năng Fluke 15B+ | Bộ nguồn xoay chiều Twintex APS-51005 500VA | Máy kiểm tra an toàn biến áp, động cơ |
Trong khuôn khổ bài viết này, Kỹ Thuật Đo sẽ hướng dẫn bạn các kiểm tra lỗi motor AC bằng đồng hồ vạn năng bằng các phương pháp kiểm tra cơ bản nhất
Mạch motor cơ bản
Kiểm tra hệ thống dây điện cơ bản khi động cơ AC không hoạt động
Khi motor AC không chạy dù bạn đã kết nối với nguồn điện, thì bước đầu tiên hãy kiểm tra hệ thống dây điện trước. Chúng ta, sẽ bắt đầu với mạch đơn giản nhất: đó là kết nối động cơ trực tiếp và tụ điện với nguồn điện AC. Nếu động cơ hoạt động, lúc này ta sẽ thêm dần các thành phần khác vào mạch để kiểm tra từng phần để tìm xem lỗi đến từ đâu
Mẹo kiểm tra:
Nhiều sự cố gây ra ở động cơ AC là do các loại linh kiện có chất lượng kém hoặc hệ thống dây điện không phù hợp. Để khắc phục sự cố dễ dàng, hãy cô lập sự cố bằng cách khắc phục sự cố mạch cơ bản nhất trước. Nếu xác nhận mạch bình thường, hãy kiểm tra từng thành phần riêng lẻ khi chúng được thêm lại vào mạch. |
Kiểm tra 1: So sánh điện áp nguồn và điện áp tụ điện
Nếu động cơ AC không hoạt động, đầu tiên hãy kiểm tra xem điện áp ở hai đầu tụ điện có bằng khoảng 1.7 lần điện áp nguồn không? Nếu bằng động cơ của bạn nhận đủ điện áp và không
Các bước kiểm tra:
1. Ngắt kết nối động cơ khỏi nguồn điện.
2. Dùng đồng hồ vạn năng 1: Kết nối que đo đỏ của đồng hồ với dây đỏ, que đo đen với dây đen. Chọn chế độ đo điện áp AC (“V”). Nếu đúng, máy sẽ hiển thị điện áp nguồn.
3. Dùng đồng hồ vạn năng 2: Kết nối đầu đỏ với dây đỏ, đầu đen với dây trắng. Nếu đúng, máy sẽ hiển thị giá trị khoảng 1.7 lần điện áp nguồn.
4. So sánh hai giá trị điện áp: Điện áp tụ điện (đỏ/trắng) phải lớn hơn 1.7 lần điện áp nguồn (đen/đỏ).
Trường hợp không có đồng hồ vạn năng:
Xoay trục động cơ bằng tay khi bật nguồn. Nếu không kết nối tụ điện, nó sẽ quay theo hướng bạn tác dụng lực |
Kiểm tra 2: Kiểm tra khả năng dẫn điện của dây dẫn
Nguyên nhân phổ biến khiến động cơ không hoạt động có thể là do mạch điện bị gián đoạn (đứt). Hãy kiểm tra xem dây điện có đang hoạt động bằng thường hay không
Các bước kiểm tra:
1. Tắt nguồn điện.
2. Sử dụng 02 đồng hồ vạn năng: Kết nối que đen và que đỏ của đồng hồ vạn năng với các điểm kết nối gần động cơ và nguồn điện, ở chế độ thông mạch
3. Nếu mạch không đứt, máy kiểm tra sẽ kêu bíp.
Kiểm tra 3: Kiểm tra điện trở cuộn dây động cơ
Bên cạnh 02 phương pháp kiểm tra trên, việc đo điện trở cuộn dây động cơ và so sánh với giá trị thiết kế cũng giúp bạn kiểm tra lỗi và tình trạng động cơ motor nhanh chóng
Các bước kiểm tra:
1. Tháo rời các thành phần bổ sung trong mạch như cáp dẫn, tụ điện.
2. Chuyển đồng hồ vạn năng sang chế độ đo điện trở.
3. Dùng 02 đồng hồ vạn năng kết nối trực tiếp với dây dẫn từ động cơ.
4. So sánh giá trị đo được với giá trị thiết kế của động cơ. Ví dụ, động cơ 100V (model: 2IK6A-JA) có điện trở khoảng 170 ohm.
– Nếu giá trị đo được lớn hơn nhiều (vài nghìn ohm), cuộn dây có thể bị đứt.
– Nếu giá trị đo được nhỏ hơn 170 ohm, có thể có đoản mạch bên trong
5. Áp dụng biện pháp này cho các động cơ khác, bạn có thể liên hệ nhà sản xuất hoặc đọc datasheet của sản phẩm để xem giá trị này
6. Dung sai cho phép là +/-10%.
Kết luận
Khi động cơ không hoạt động, vấn đề có thể nằm ở động cơ hoặc các thành phần khác trong mạch điện như công tắc, rơ le, cáp hoặc nguồn điện. Thực hiện các bài kiểm tra trên sẽ giúp bạn xác định cách khắc phục.
Dưới đây là biện pháp bạn cần thực hiện khi động cơ lần lượt không vượt qua các bài kiểm tra trên
- Kiểm tra 1: Kiểm tra/thay thế tụ điện hoặc hệ thống dây điện.
- Kiểm tra 2: Kiểm tra/thay thế cáp hoặc đầu nối.
- Kiểm tra 3: Thay thế động cơ.
Ngoài ra, một số vấn đề cơ học dưới đây cũng nên được theo dõi
- Tháo động cơ và hộp số, thử xoay trục. Nếu trục bị khóa hoặc có tiếng ồn/ma sát bất thường, hãy thay thế động cơ và/hoặc hộp số.
Trên đây, Kỹ Thuật Đo đã giới thiệu đến bạn các phương pháp cơ bản nhất để kiểm tra động cơ motor. Dĩ nhiên, để sửa chữa bảo trì sẽ cần có các phép đo chuyên sâu hơn, chúng tôi sẽ đề cập đến trong các bài viết sau